Università Facoltà di Diritto Canonico www.iuscangreg.itCIC1983——  CIC multilingue ——  Elaborazione ——  Indice ——  Modifiche ——  Tavole comparative CCEODiritto per la Chiesa latinaDiritto orientaleDiritto particolareDiritto proprio / statutiFonti storicheGiurisprudenza STSAAccordi internazionaliSiti webLetteraturaBibliografia canonisticaMotori di ricercaLinklistMappa sitoDocentiNoti professori del XX secolo

Fonti del CIC: Sigle e abbreviazioni


Sigla / abbreviazione Significato
AA Decretum Apostolicam actuositatem, 18 nov. 1965 (AAS 59 [1966] 837-864)
Adh. Adhortatio
AG Decretum Ad gentes, 7 dec. 1965 (AAS 58 [1966] 947-990)
AIE Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus, Decretum Ad instituenda experimenta, 4 iun. 1970 (AAS 62 [1970] 549-550)
All. Allocutio
AP Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Ad pascendum, 15 aug. 1972 (AAS 64 [1972] 534-540)
Ap. Apostolica
art. Articulus
AS Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Apostolica sollicitudo, 15 sept. 1965 (AAS 57 [1965] 775-780)
c./cc. Canon/canones, Codex Iuris Canonici, 1917
CA Secretaria Status, Rescriptum Cum admotae, 6 nov. 1964 (AAS 59 [1967] 374-378)
CAl Pius PP. XII, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Crebrae allatae, 22 febr. 1949 (AAS 31 [1949] 89-117)
can./cann. Canon/canones, Codex Iuris Canonici Orientalis
cap. Caput
CC Pius PP. XI, Encyclica Casti connubii, 31 dec. 1930 (AAS 22 [1930] 539-592)
CD Decretum Christus Dominus, 28 oct. 1965 (AAS 58 [1966] 673-696)
CE Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Catholica Ecclesia, 23 oct. 1976 (AAS 68 [1976] 694-696)
CEM De Sacra Communione et de Cultu Mysterii Eucharistici extra Missam, 1973
CI Pontificia Commissio ad Codicis Canones Authentice Interpretandos
CICS Pontificium Consilium Instrumentis Communicationis Socialis Praepositum
CIP Pontificia Commissio a Iustitia et Pace
circ. Circulares
CIV Pontificia Commissio Decretis Concilii Vaticani II interpretandis
CM Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Causas matrimoniales, 28 mar. 1971 (AAS 63 [1971] 441-446)
CMat Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Cum matrimonialium, 8 sept. 1973 (AAS 65 [1973] 577-581)
Const. Constitutio
CPEN Consilium a Publicis Ecclesiae Negotiis (a 1-I-1968)
CS Pius PP. XII, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Cleri sanctitati, 2 iun. 1957 (AAS 49 [1957] 433-600)
CSan Sacra Congregatio de Religiosis, Instructio Cum Sanctissimus, 19 mar. 1948 (AAS 40 [1948] 293-297)
CT Ioannes Paulus PP. II, Litterae Catechesi Tradendae, 16 oct. 1979 (AAS 71 [1979] 1277­-1340)
DCG Sacra Congregatio pro Clericis, Directorium catechisticum generale, 11 apr. 1971 (AAS 64 [1972] 97-176)
Decl. Declaratio
Decr. Decretum
DH Declaratio Dignitatis humanae, 7 dec. 1965 (AAS 58 [1966] 929-946)
DO Secretariatus ad Christianorum Unitatem Fovendam, Directorium Oecumenicum, I: 14 maii 1967 (AAS 59 [1967] 574-592); II: 16 apr. 1970 (AAS 62 [1970] 705-724)
DPME Sacra Congregatio pro Episcopis, Directorium de pastorali ministerio Episcoporum, 22 febr. 1973
DS Denzinger-Schönmetzer, Enchiridion Symbolorum Definitionum et Declarationum de rebus fidei et morum, ed. 33, 1965
DSD Pius PP. XI, Constitutio Apostolica Deus scientiarum Dominus, 24 maii 1931 (AAS 23 [1931] 241-262)
DV Constitutio dogm. Dei Verbum, 18 nov. 1965 (AAS 58 [1966] 817-835)
EcS Paulus PP. VI, Encyclica Ecclesiam Suam, 6 aug. 1964 (AAS 56 [1964] 609-659)
EM Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae De Episcoporum muneribus, 15 iun. 1966 (AAS 58 [1966] 467-472)
EMys Sacra Congregatio Rituum, Instructio Eucharisticum mysterium, 25 maii 1967 (AAS 59 [1967] 539-573)
EN Paulus PP. VI, Adhortatio Apostolica Evangelii nuntiandi, 8 dec. 1975 (AAS 68 [1976] 5-76)
Enc. Encyclica
EP Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, Decretum Ecclesiae Pastorum, 19 mar. 1975 (AAS 67 [1975] 281-284)
Ep. Epistula
ES Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Ecclesiae Sanctae, 6 aug. 1966 (AAS 58 [1966] 757-787)
ET Paulus PP. VI, Adhortatio Apostolica Evangelica testificatio, 29 iun. 1971 (AAS 63 [1971] 497­-526)
Facul. Facultas, facultates
FC Ioannes Paulus PP. II, Adhortatio Apostolica Familiaris Consortio, 22 nov. 1981 (AAS 74 [1982] 81­-191)
GE Declaratio Gravissimum Educationis, 28 oct. 1965 (AAS 58 [1966] 728-739)
gen. Generalis
GS Constitutio past. Gaudium et Spes, 7 dec. 1966 (AAS 58 [1966] 1025-1115)
Hom. Homilia
HV Paulus PP. VI, Encyclica Humanae vitae, 25 iul. 1968 (AAS 60 [1968] 481-503)
IC Sacra Congregatio de Disciplina Sacramentorum, Instructio Immensae caritatis, 29 ian. 1973 (AAS 65 [1973] 264-271)
ID Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino, Instructio Inaestimabile donum, 3 apr. 1980 (AAS 72 [1980] 331-343)
IGLH Institutio Generalis de Liturgia horarum, 11 apr. 1971
IGMR Institutio Generalis Missalis Romani, 26 mar. 1970
IM Decretum Inter mirifica, 4 dec. 1963 (AAS 56 [1964] 145-157)
Ind. Indultum
Instr. Instructio
IOe Sacra Congregatio Rituum, Instructio Inter Oecumenici, 26 sept. 1964 (AAS 56 [1964] 877-900)
l.s. Latae sententiae
LG Constitutio dogm. Lumen gentium, 21. 11. 1964 (AAS 57 [1965] 5-75)
Litt. Litterae
LMR Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus, Life and Mission of Religious in the Church (Plenaria of Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus) 22 aug. 1980

Cfr Ángel Pardilla, Errores en el elenco de las fuentes de diez cánones: Commentarium pro Religiosis et Missionariis 95 (2014) 83-100
m.p. Litterae Apostolicae Motu proprio datae
MC Pius PP. XII, Encyclica Mystici Corporis, 29 iun. 1943 (AAS 35 [1943] 193-248)
MD Pius PP. XII, Encyclica Mediator Dei, 20 nov. 1947 (AAS 39 [1947] 521-600)
MF Paulus PP. VI, Encyclica Mysterium fidei, 3 sept. 1965 (AAS 57 [1965] 753-774)
MG Paulus PP. VI, Allocutio Magno gaudio, 23 maii 1964 (AAS 56 [1964] 565-571)
MM Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Matrimonia mixta, 31 mar. 1970 (AAS 62 [1970] 257-263)
MQ Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Ministeria quaedam, 15 aug. 1972 (AAS 64 [1972] 529-534)
MR Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus et Sacra Congregatio pro Episcopis, Normae Mutuae Relationes, 14 maii 1978 (AAS 70 [1978] 473-506)
MS Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei, Instructio Matrimonii sacramentum, 18 mar. 1966 (AAS 58 [1966] 235-239)
nep Lumen gentium nota explicativa praevia
Notif. Notificatio
NPEM Consilium a Publicis Ecclesiae Negotiis, Normae de promovendis ad Episcopale ministerium in Ecclesia Latina, 25 mar. 1972 (AAS 64 [1972] 386-391)
NSRR Pius PP. XI, Normae Sacrae Romanae Rotae Tribunalis, 29 iun. 1934 (AAS 26 [1934] 449-491)
NSSA Normae speciales in Supremo Tribunali Signaturae Apostolicae ad experimentum servandae, 23 mar. 1968
OBP Ordo Baptismi parvulorum, 10 iun. 1969
OC Ordo Confirmationis, 22 aug. 1971
OChr Sacra Congregatio pro Clericis, Litterae Circulares Omnes christifideles, 25 ian. 1973
OCM Ordo Celebrandi Matrimonium, 19 mar. 1969
ODE Ordo Dedicationis Ecclesiae et Altaris, 29 maii 1977
OE Decretum Orientalium Ecclesiarum, 21 nov. 1964 (AAS 57 [1965] 76-89)
OEx Ordo Exsequiarum, 15 aug. 1969
OICA Ordo Initiationis Christianae Adultorum, 1 iun. 1974
OP Ordo Paenitentiae, 2 dec. 1973
Ord. Ordinarius
OS (1966) Secretaria Status, Ordo Synodi Episcoporum celebrandae promulgatur a Summo Pontifice approbatus, 8 dec. 1966 (AAS 59 [1967] 91-103)
OS (1969) Consilium a Publicis Ecclesiae Negotiis, Ordo Synodi Episcoporum celebrandae recognitus et auctus, 24 iun. 1969 (AAS 61 [1969] 525-539)
OS (1971) Consilium a Publicis Ecclesiae Negotiis, Ordo Synodi Episcoporum celebrandae recognitus et auctus nonnullis additamentis perficitur, 20 aug. 1971. (ASS 63 [1971] 702-704)
OT Decretum Optatam totius, 28 oct. 1965 (AAS 58 [1966] 713-727)
OUI Ordo Unctionis infirmorum eorumque Pastoralis curae, 7 dec. 1972
p./pp. Pagella / pagellae
PA Sacra Congregatio pro Clericis, Notae directivae Postquam Apostoli, 25 mar. 1980 (AAS 72 [1980] 343-­364)
Paen. Paulus PP. VI, Constitutio Apostolica Paenitemini, 17 febr. 1966 (AAS 58 [1966] 177-185)
part. Particularis
PC Decretum Perfectae caritatis, 28 oct. 1965 (AAS 58 [1966] 702-712)
PCCICOR Pontificia Commissio Codici Iuris Canonici Orientalis Recognoscendo
PCCICR Pontificia Commissio Codici Iuris Canonici Recognoscendo
PF Pius PP. XII, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Primo feliciter, 12 mar. 1948 (AAS 40 [1948] 283-286)
PL Migne, Patrologia latina
PM Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Pastorale Munus, 30 nov. 1963 (AAS 56 [1964] 5-12)
PME Pius PP. XII, Constitutio Apostolica Provida Mater Ecclesia, 2 febr. 1947 (AAS 39 [1947] 114-124)
PO Decretum Presbyterorum Ordinis, 7 dec. 1965 (AAS 58 [1966] 991-1024)
PR Pontificale Romanum
Prae. Praenotanda
Princ. Synodus Episcoporum, Normae, Principia quae Codicis Iuris Canonici recognitionem dirigant (Communicationes 1 [1969] 77-86)
PrM Sacra Congregatio de Disciplina Sacramentorum, Instructio Provida Mater, 15 aug. 1936 (AAS 28 [1936] 313-361)
PS Sacra Congregatio pro Clericis, Litterae Circulares Presbyteri sacra, 11 apr. 1970 (AAS 62 [1970] 459-465)
RC Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus, Instructio Renovationis causam, 6 ian. 1969 (AAS 61 [1969] 103-120)
Rescr. Rescriptum
Resol. Resolutio
Resp. Responsum
REU Paulus PP. VI, Constitutio Apostolica Regimini Ecclesiae Universae, 15 aug. 1967 (AAS 59 [1967] 885-928)
RFS Sacra Congregatio pro Institutione Catholica, Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis, 6 ian. 1970 (AAS 62 [1970] 321-384)
RH Ioannes Paulus PP. II, Encyclica Redemptor hominis, 4 mar. 1979 (AAS 71 [1979] 257-324)
RPE Paulus PP. VI, Constitutio apostolica Romano Pontifici eligendo, 1 oct. 1975 (AAS 67 [1975] 609-645)
SA Supremum Tribunal Signaturae Apostolicae
SAr Sacra Congregatio Sancti Officii, Instructio Sacrae artis, 30 iun. 1952 (AAS 44 [1952] 542-546)
SC Constitutio Sacrosanctum Concilium, 4 dec. 1963 (AAS 56 [1964] 97-138)
SCC Sacra Congregatio Concistorialis (usque ad 31-XII-1967)
SCCD Sacra Congregatio pro Cultu Divino (a 8-V-1969 usque ad 11-VII-1975)
SCConc Sacra Congregatio Concilii (usque ad 31-XII-1967)
SCDF Sacra Congregatio pro Doctrina Fidei (a 7-XII-1965)
SCDS Sacra Congregatio de Disciplina Sacramentorum (usque ad 11-VII-1975)
SCE Sacra Congregatio pro Episcopis (a 1-I-1968)
SCEO Sacra Congregatio pro Ecclesia Orientali (usque ad 31-XII.1967) / pro Ecclesiis Orientalibus (a 1-I-1968)
SCGE Sacra Congregatio pro Gentium Evangelizatione seu de Propaganda Fide (a 1-I-1968)
SCh Ioannes Paulus PP. II, Constitutio Apostolica Sapientia christiana, 15 apr. 1979 (AAS 71 [1979] 469-499)
SCIC Sacra Congregatio pro Institutione Catholica (a 1-I-1968)
SCNE Sacra Congregatio pro Negotiis Ecclesiasticis Extraordinariis (usque ad 31-XII-1967)
SCong Sacra Congregatio de Religiosis, Normae Sacra Congregatio, 7 iul. 1956
SCpC Sacra Congregatio pro Clericis (a 1-I-1968)
SCPF Sacra Congregatio de Propaganda Fide (usque ad 31-XII-1967)
SCR Sacra Congregatio de Religiosis (usque ad 31-XII-1967)
SCRIS Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus (a 1-I-1968)
SCSCD Sacra Congregatio pro Sacramentis et Cultu Divino (a 11-VII-1975)
SCSO Sacra Congregatio Sancti Officii (usque ad 7-XII-1965)
SCSSU Sacra Congregatio de Seminariis et de Studiorum Universitatibus (usque ad 31-XII-1967)
SCUF Secretariatus ad Christianorum Unitatem Fovendam
SDO Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Sacrum diaconatus ordinem, 18 iun. 1967 (AAS 59 [1967] 697­-704)
SE Synodus Episcoporum
Sec Secretaria Status
SFS Sacra Congregatio pro Institutione Catholica, Litterae Circulares Spiritual formation in seminaries, 6 ian. 1980
SN Pius PP. XII, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Sollicitudinem nostram, 6 ian. 1950 (AAS 42 [1950] 5-120)
SOE Paulus PP. VI, Litterae Apostolicae Motu proprio datae Sollicitudo omnium Ecclesiarum, 24 iun. 1969 (AAS 61 [1969] 473-484)
SPA Sacra Paenitentiaria Apostolica
SpC Pius PP. XII, Constitutio Apostolica Sponsa Christi, 21 nov. 1950 (AAS 43 [1951] 5-24)
SPNC Secretariatus pro non credentibus
SRC Sacra Congregatio Rituum (usque ad 8-V-1969)
SRR Sacra Romana Rota
SRRD Sacrae Romanae Rotae Decisiones seu Sententiae
Ssap Pius PP. XII, Constitutio Apostolica Sedes sapientiae, 31 maii 1956 (AAS 48 [1956] 334-345)
tit. Titulus
UR Decretum Unitatis redintegratio, 21 nov. 1964 (AAS 57 [1965] 90-112)
UT Synodus Episcoporum, Ultimis temporibus, 30 nov. 1971 (AAS 63 [1971] 898-922)
VS Sacra Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus, Instructio Venite seorsum, 15 aug. 1969 (AAS 61 [1969] 674-690)