Université Faculté de Droit Canonique www.iuscangreg.itCIC1983CCEODroit pour l’Église latineDroit orientaleDroit particulierDroit propre / statutsSources historiques du droit canoniqueJurisprudence STSAAccords internationauxSites webLittératurePeriodica de re canonicaBibliographie canoniqueMoteurs de rechercheLinklistSitemapProfesseursProfesseurs connus du 20e siècle
Jurisprudence de la Signature Apostolique en matière contentieuse-administrative
 
 

Tribunal suprême de la Signature apostolique
Decretum definitivum du 09.05.1992, Prot. N. 21191/89 CA


Demandeur Rev.dus X
Défendeur Congregatio pro Religiosis et Institutis Saecularibus
Objet Dimissionis religiosi
coram Herranz
Publication W.L. Daniel, Ministerium Iustitiae, 236-253
Download
Traductions angl., W.L. Daniel, Ministerium Iustitiae, 236-253
Contenu De recursu adversus decretum reiectionis a Congressu latum. Recursus non admittitur ad disceptationem.
Notes Cf. etiam prot. n. 15721/83 CA.
Sources 
?
Legenda
 
Canons du Code de 1983
Tous les canons qui se trovent dans les parties in iure et in facto des décisions sont rapportés dans les sources.
On indique en gras les canons qui font l’objet principal de la décision ou sur lesquels la décision pose un principe d’interprétation.
On indique en italique les canons du Code de 1983 :
- qui n’apparaissent pas dans le texte de la décision mais qui sont traités dans la décision ;
- qui correspondent aux canons du Code de 1917, dont la décision, antérieure à 1983, traite.

Autres sources
Toutes les sources qui se trouvent dans les parties in iure et in facto des décisions sont rapportées.
CIC cann. 51; 598 § 2; 601; 678 § 2; 695 § 2; 696 § 1; 697-700
Arrêts
1. Haud violatur principium Ne bis in idem si, illegitima dimissione ab instituto decreta, Superior competens eundem religiosum dein dimittat et decretum hoc legitimum iudicetur; nam diversi sunt duo concreti actus administrativi de quibus petita erat prius et nunc petitur declaratio illegitimitatis ob legis violationem, tam in procedendo quam in decernendo. Hi duo actus dimissionis re vera sunt actus qui in diversis temporibus et circumstantiis cum diversis iuridicis modis positi sunt (in casu prior dimissio illegitima declarata fuit in decernendo «ob circumstantias quae diminuere potuerunt imputabilitatem […] inoboedientiae»).
1. Non viene violato il principio Ne bis in idem quando, dichiarata illegittima la dimissione dall’istituto, il Superiore competente dimetta poi il religioso e questo decreto sia giudicato legittimo; si tratta, infatti, di due atti amministrativi concreti diversi dei quali era stata chiesta prima e ora si chiede la dichiarazione di illegittimità per violazione della legge in procedendo e in decernendo. Questi due atti di dimissione sono in realtà atti che in diversi tempi e circostanze con diverse modalità giuridiche sono stati posti (nel caso la prima dimissione fu dichiarata illegittima in decernendo «per circostanze che poterono diminuire l’imputabilità della […] disobbedienza»).
2. Sodali est ante oculos habere, non tantum bonum activitatum quae ab eodem promoveantur, sed etiam et praesertim bonum commune proprii instituti, quod disciplina tuetur.
2. Il sodale deve avere dinanzi agli occhi non solo il bene dell’attività che promuove, ma anche e soprattutto il bene comune del proprio istituto, che la disciplina protegge.
3. Mandatum vi oboedientiae religioso impositum ut se transferret, illegitimum haberi nequit ob abusum potestatis ob alium finem a Superioribus intentum; nam ipsum mandatum non requirit ex natura ipsius explanationem motivorum; tribunal utcumque de intentionibus haud iudicat, sed de factis, in specie de impugnatis actibus administrativis (in casu mandatum haud carebat gravibus sufficientibusque causis, uti sunt scandalum quod pertinax istius sodalis inoboedientia causat in alios religiosos eiusdem instituti; exsistentia magni debiti a religioso contracti et agniti, sed coram Superioribus non iustificati).
3. Il mandato di trasferirsi imposto al religioso in forza del voto di obbedienza non può essere considerato illegittimo per abuso di potere in quanto un altro sarebbe il fine inteso dai Superiori; infatti lo stesso mandato non richiede per sua natura la spiegazione dei motivi; il tribunale comunque non giudica delle intenzioni, ma dei fatti e in specie degli atti amministrativi impugnati (nel caso il mandato non mancava di gravi e sufficienti cause, come lo scandalo che la pertinace disobbedienza del sodale avrebbe causato negli altri religiosi dell’istituto e l’esistenza di un debito ingente contratto e riconosciuto dal religioso, ma non giustificato di fronte ai Superiori).

Auteur des arrêts (en latin) et de la traduction italienne : © G. Paolo Montini